PU oftewel PolyUrethaan kan je makkelijk gieten en is dus ideaal voor het maken een serie voorwerpen.

Hier ga ik je uitleggen hoe je een kopie kan maken van een project door middel van afgieten. Zo kan je een serie maken of exact dezelfde vorm in een ander materiaal krijgen.

Eerst maak je een goede mal en vervolgens kan je duizenden afgietingen maken.
Hoe je dat precies doet lees je hieronder. Wil je liever de uitleg bekijken? Scroll dan naar beneden, daar vind je de video.

De stappen voor het gieten van PU

Kies een voorwerp wat je wilt ‘kopiëren’,
Maak een mal,
Giet de vorm in de mal zo vaak je wilt.

1. Voorwerp

Zorg dat het voorwerp wat je wil gebruiken goed is afgewerkt. Als je eenmaal de mal hebt valt er weinig bij te werken en om na elke afgieting de onzuiverheden eruit te halen zit je ook niet op te wachten.

Daarna is het belangrijk om een trechtertje te maken voor aan het voorwerp. Dit wil je graag doen op een plek die later makkelijk te verwijderen is. Deze trechter is voor de aanvoer van de PU in de mal.

Als laatste stap is het fijn als je je voorwerp insmeert met lossingsmiddel. Eén laagje is voldoende. Lekker erop smeren, even laten drogen en dan uitsmeren om oneffenheden in je mal te voorkomen.

2. Maak een mal

Allereerst wil je een houten bekisting maken waar je de mal in kan gieten. Dit hoeft niet fancy te zijn want het is maar tijdelijk. Belangrijk is dat de mal niet te groot is, dit is gewoon zonde van al het materiaal wat je erin moet gieten. Daarnaast is het natuurlijk erg belangrijk dat de mal dicht is zodat de siliconen er niet uitloopt.

Hier ontstonden allemaal kleine luchtbellen.

Zet dan de trechter, met het object eraan, vast op de onderplaat. Zodat die in feite op zijn kop staat en je de siliconen er overheen kan gieten.
Maar let op dat de lucht overal om je object weg kan en de siliconen netjes overal tussen kan lopen.

De manier hoe ik de banaan, zoals hierboven op de foto, had staan werkte niet. In alle zwarte lijntjes bleven luchtbellen achter want die konden geen kant op. Ik heb de banaan andersom gepositioneerd, opnieuw een mal gemaakt en dit werkt perfect.

Nadat het object goed op de onderplaat bevestigd staat kan je de rest van de bekisting eromheen bevestigen en dan begint het spannende werk. De siliconen mal gieten.

Ik gebruik hiervoor de condensatie siliconen van Silicones and more. Dit werkt ideaal hiervoor, hier kan je hun starterskit kopen.

Je hebt twee componenten die je moet mengen, de verhouding en de werkwijze van het materiaal staat op de fles!

De mal moet natuurlijk een tijdje drogen. Nadat de siliconen volledig is uitgehard kan je de houten mal eraf halen. De onderplaat trek ik eraf, maar de bekisting aan de zijkanten bewaar ik, met een reden. Deze kan je aan de zijkanten voorzichtig open zagen zodat je twee delen hebt.
Dit kan je straks heel goed gebruiken om stevigheid aan je mal te geven. Hier kom ik later op terug.

De siliconen mal kan je voorzichtig opensnijden met een scherp mes. Ideaal hiervoor is een afbreekmes of een chirugenmesje. Het beste bij zo’n mal is om de siliconen in een zigzag beweging in de snijden. Zo weet je straks precies hoe de delen op elkaar moeten en blijft je object in de goede vorm.
Ik heb mijn mal uiteindelijk maar aan één kan ingesneden dit was voldoende om nu het object eruit te halen en zo blijft de vorm beter in de mal.

Een blok siliconen als mal, met het originele product hierin verstopt.

3. De vorm gieten!

Nu komen we bij het laatste en leukste onderdeel, het onderdeel wat je nadat je bovenstaande stappen hebt gedaan heel vaak kan herhalen.

Je kan de siliconen mal van binnen, waar het object zat, insmeren met lossingsmiddel. Dit kan beter zijn voor de mal maar in principe hecht er niks aan siliconen. Als je gelijk nu 2 tot 3 lagen doet dan blijft dat voorlopig wel zitten en hoef je dit niet na elke gieting te herhalen.

Daarna is het belangrijk dat je de siliconen mal rechtop zet en voor de stevigheid klem ik daar de houten box weer omheen. Klem deze niet te strak aan want dan vervorm je de mal.

Vervolgens ga je het PU bereiden. Ik gebruik hiervoor hard PU in combinatie met kleurstof en vulstof. De vulstof is zoals het al zegt voor extra vulling maar maakt ook dat je een dikkere laag kan gieten en het eindproduct iets harder wordt.
Dit soort toevoegingen is handig om dit goed te mengen door component A. Dan heb je de tijd om dit goed door te roeren, als component B erbij zit gaat de tijd lopen en begint het al langzaam uit te harden. Ook hiervoor heb je zoals bij de siliconen van de mal twee componenten, A en B, de exacte instructie lees je weer op het product!
Dit is de PU die ik gebruikt heb en hier vind je de vulstof!

Dan kan de banaan, of welke vorm je ook wil gieten, erin.
Uit laten harde en als laatste uitpakken, de trechter eraf zagen en dan is je eerste gieting af!

Nog 3 extra tips!

Hier heb ik maar één aanvoer/ luchtafvoer kanaal. Bij deze mal en met dit materiaal gaat dat prima. Dikker materiaal vraagt om een apart groot aanvoer kanaal te hebben en één of meerdere ontluchtingskanalen te maken.
Zoals al eerder benoemd is, maar echt belangrijk: waar wil de lucht heen? Kan dit ontsnappen? Zo niet dan een ontluchtingskanaal regelen of eventueel het object in een andere positie neerzetten voor de mal. Zoals in punt één benoemd is is bij dikker materiaal dit nog belangrijker. Ik heb mijn banaan uiteindelijk andersom neergezet op de trechter zodat de lucht uit de zwarte lijntjes kon ontsnappen.
Bereken van te voren hoeveel siliconen je nodig hebt voor de mal. Als je een vierkante doos hebt als basis is dat vrij makkelijk: lengte x breedte x hoogte in cm en dat is hoeveel liters siliconen je nodig hebt.
Als je niet zo’n grote vorm hebt zou ik dat qua volume er niet vanaf trekken in de berekening, er blijft altijd een beetje siliconen achter in de flessen en in de maatbeker dus dat heft elkaar dan op.