Als je soms metaal bewerkt zal je de haakse slijper wel kennen. Het is een van de meest voorkomende machines in de werkplaats. Maar voor de gene die er nog niet geheel bekend mee is leg ik de basics erover uit in deze blog.
Wat is een haakse slijper
Een haakse slijper heeft zijn naam gekregen omdat de slijper haaks staat ten opzichte van de motor, maar hij wordt ook wel slijptol genoemd. Deze machine is veelzijdig. Hij is niet alleen te gebruiken voor het door slijpen van verschillende materialen maar ook voor afbramen, ontroesten of polijsten. Voor de diverse klussen gebruik je andere slijpschijven. Hier zal ik in deze blog verder over uitweiden.
De haakse slijper is vooral bekend voor het door slijpen van tegels, steen of metaal en het ‘glad’ maken van lasnaden of zaagsneden bij metalen. Voor het glad maken kan je het best gebruik maken van een afbraamschijf.
Overigens is een slijptol niet altijd een haakse slijper. Je hebt ook grote slijptollen die niet haaks staan en dus geen haakse slijper zijn, maar in de volksmond hebben we het over hetzelfde.
Maten
Je hebt diverse maten haakse slijpers. 115, 125, 180 en 230 mm. Op de haakse slijper van 125 kunnen ook de kleine schijven prima. 125 is de standaard kleine maat. 115 is veel minder standaard maar zoek je een lekker compact apparaat is dit wel handig. Check van te voren even of in 115 alle soorten schijven zijn die jij wil hebben.
De kleine maten worden veel gebruikt voor thuisgebruik en voor kleine klussen. Ze zijn makkelijker in gebruik en wendbaarder. Kleinere schijven draaien met hogere snelheden waardoor ze ideaal zijn voor het snijden en polijsten van metaal. Een nadeel is echter dat kleinere schijven ook veel gemakkelijker oververhitten.
De grote haakse slijper is meer voor het grove werk. Hier kan je bijvoorbeeld makkelijk grotere stukken steen mee door slijpen, want de sleuven die je kunt slijpen zijn immers ook dieper.
Hier is het dus het belangrijkste om even te bedenken voor wat voor een soort klussen je een haakse slijper wil gebruiken en daar de maat machine voor te kopen. Logischerwijs moet je vervolgens de bijpassende schijven kopen.
Accu vs snoer
Je kan tegenwoordig ook haakse slijpers op accu kopen. Voordeel hiervan is dat die eindeloos bereik heeft, er hoeft geen stopcontact in de buurt te zijn.
Een accu moet je wel opladen tussendoor dus als de bewegingsvrijheid minder van belang is maar je wil veel en lang kunnen werken achter elkaar is aan een snoer geschikter voor jou.
Power
Net als vele machines kan je de slijptol in diverse vermogens vinden. Hier is het ook weer belangrijk om te kijken wat wil je ermee? Bij een slijptol aan een snoer hebben we het dan over het wattage (W) bij een accu machine over volt (V).
Als we kijken naar een slijpschijf van 125 mm, als je staal wil doorslijpen hiermee dan is 800 tot 1200W prima. Bij een accu machine is het fijn als je een kiest met 18V of hoger.
En natuurlijk een hoger wattage bij zwaardere klussen.
Maar let op: veel power betekend ook dat die minder goed is in het fijnere werk. Als je met een groot vermoge machine wat braampjes ergens af wil slijpen ben je snel al meer metaal kwijt dan de bedoeling was.
Veiligheid tips
Dit is misschien wel een van de meest gevaarlijkste machines in de werkplaats. Ze lijken namelijk zo onschuldig. Dus even de veiligheidstips doorlezen is geen slecht begin.
Een van de belangrijkste tips om mee te beginnen: Zorg er voor dat de slijptol uitstaat als je de stekker in het stopcontact doet.
Bij aanschaf kun je letten op een haakse slijper met softstart. Dit zorgt ervoor dat de slijptol langzaam op gang komt, waardoor je geen klap krijgt wanneer je de haakse slijper aan zet.
Je hebt haakse slijpers die een verstelbare beschermkap hebben, deze beschermt je tegen vonken en vuil, dit is geen overbodige luxe. Gebruik uw haakse slijper altijd met de juiste beschermkap die door de fabrikant is geleverd.
Het is belangrijk om de juiste slijpschijf te monteren aan de aandrijfas. Zo mag nooit een doorslijpschijf worden gebruikt voor het afbramen van metaal. Controleer ook altijd het maximale toerental van de schijf, dit moet hoger zijn dan dan het toerental van de slijptol. Dit voorkomt schijfbreuk of mogelijk letsel.
Bij het verwisselen van de schijf zorg je dat de machine uit staat en de stekker uit het stopcontact is. Check ook altijd of de schijf goed vast zit.
Als je klaar bent met slijpen wacht dan tot de slijpschijf stilstaat, als je hem neerlegt als hij nog draait kan de machine wegschieten.
Zorg dat bij het werken je werkstuk goed vast staat zodat jij de machine kan vasthouden en het werkstuk niet gaat bewegen door de kracht van de machine.
Probeer het werk altijd zo te richten dat de vonken en het vuil dat van de schijf afschiet, naar beneden en van je af zijn gericht.
De schijf moet altijd wegdraaien van scherpe hoeken, en niet erin. Bij doorslijpen geldt; geen scherpe bochten maken. Dit voorkomt dat de schijf terugslaat en letsel veroorzaakt.
Slijp in een omgeving zonder brandbare materialen, dit geldt ook voor je kleding, dat als er gloeiend hete vonken vrijkomen tijdens het slijpen dit geen gevaar vormt.
Zorg ervoor dat beschadigde schijven worden weggegooid en niet opnieuw worden gebruikt.
Daarnaast gelden natuurlijk de standaard veiligheid tips bij machines; zelf bescherming. Denk aan oordopjes en een veiligheidsbril. Ga je veel steen slijpen dan is een stofmasker niet verkeerd om zo te voorkomen dat je al het slijpstof in ademt. Meer over veiligheid in de werkplaats? Check dan deze blog.
Extra veiligheid bij aluminium slijpen
Aluminium snijden of slijpen? Het is het beste om de schijf weg te gooien nadat de klus klaar is. Niet alleen wordt het schijfoppervlak aangetast, maar er blijven ook aluminiumresten achter op het oppervlak van de schijf.
Als je die schijf nog een keer gebruikt op een zelfs licht roestig oppervlak, zal een onmiddellijke gevaarlijke chemische reactie ontstaan. Tussen roest en aluminium in combinatie met de hitte ontstaat een licht ontvlambare stof , genaamd Thermate, die je hele werkplaats kan afbranden.